Intern Bunkernummer
La M 08
Lokatie
Lapscheure
Toegankelijkheid
Volledig vrij
Aantal kamers
1
Type bunker
Kleine observatiebunker
Routebeschrijving om deze bunker te vinden:
  • De eenvoudigste manier om deze structuur terug te vinden is vertrekkend van de expressweg N49 af te draaien op de wegel "Zeedijk", zuidelijk van de Damse Vaart. Helemaal op het einde draait deze enkele honderden meters voorbij een klein veertje voor fietsers en wandelaars over de Damse Vaart, naar rechts weg.
  • Hier staat deze kleine structuur verborgen in het talud op uw linker kant, een 50 tal meter voorbij de rechtse bocht.
Oude Bunkerkaarten en nummeringen van toepassing op deze bunker
  • Omdat er van de structuren van de Hollandstellung niet echt een eenduidige nummering bestaat, is het natuurlijk vervelend dat deze die er mogelijks al van bestaan op de duur allen door elkaar worden gebruikt en we op de duur het bos door de bomen van nummeringen niet meer zien staan. Dit zijn alvast de nummeringen die ik ken van deze bunkers:

Kaart: de Hollandstellung - Sector Marinegedeelte vertrekkend aan de Damse Vaart

De moeilijkheid bij deze kaart, is dat ze niet altijd nummert per structuur maar soms per cluster van structuren. Dit vermoeilijkt natuurlijk het weten of men alle structuren wel degelijk heeft gevonden.

(Kaart: Collectie Alain Van Geeteruyen)

Deze structuur is de eerste structuur van de Hollandstellung tussen de Damse Vaart en het dubbelkanaal Leopoldkanaal en Schipdonkkanaal, vertrekkend vanaf de Damse Vaart, op de voorlijn van de Hollandstellung. Hij is hier aangeduid als een rechthoekje met nummer "21++".

Juist noordelijk van de Damse Vaart zie je Stutzpunkt Dora. Hier liggen dan ook de meest nabijgelegen structuren meer noordelijk van deze structuur. Hier staan nog 6 van origineel 9 structuren van dit versterkte punt op de linie. Op deze schets zijn ze aangeduid met 2 niet genummerde rechthoekjes.

De eerstvolgende structuur meer zuidelijk is de manschappenbunker La M 07 bij de Blauwe Sluis, hier eveneens aangeduid met een rechthoekje zonder nummer.

Kaart: de Hollandstellung - Detail Stutzpunkt Stutzpunkt Dora.

Iet meer gedetailleerd, het steunpunt met zuidelijk van de Damse Vaart, deze structuur aangeduid met "21++"

(Kaart: Collectie Alain Van Geeteruyen)

Huidig kadastraal perceelnummer waar de bunker bijhoort en werd gebouwd:
  • Gemeente Lapscheure, Sectie A, kadastrale perceel 671 (gedeeltelijk).
  • Geen enkele structuur op Lapscheure kreeg een specifiek apart kadastraal perceelnummer.

Kadasterschets en luchtfoto.

Op deze kadasterschets anno 2025 zie je de eerder gemelde bocht in de weg Zeedijk. Merkwaardig is dat de weg die zuidelijk afbuigt een apart perceelnummer draagt wat er eigenlijk op wijst geen openbaar domein is maar een private wegel.

Het bunkertje draagt zeker geen apart kadastraal nummer.

Meer details over de originele eigenaars en de aktes behorende bij deze bunker:
  • De originele eigenaars van locaties waar Duitse bunkers werden gebouwd, werden niet zoals bij de bouw van Belgische bunkers in het interbellum onteigend. Zij hadden gewoon pech en de Duitse bezetter eigende zich de grond toe en bouwde er op wat hij er wilde opzetten. Men had daar als burger weinig over te klagen en kreeg dus op die manier een in veel gevallen giftig Duits cadeau.
  • Na de oorlog werden deze bunkers dan ook automatisch opnieuw eigendom van wie er origineel eigenaar van was voor de opeising gezien zij daar nooit voor onteigend waren.
  • Zeer zelden zijn daar na de oorlog van Belgische kant schadevergoedingen voor betaald omdat de aanwezigheid van de structuren soms wel meer dan storend was voor de originele eigenaars of omdat de structuren interessant waren om over te nemen als Belgische bunkers naar de toekomst toe (is zelden gebeurd voor alle duidelijkheid)
  • Het stond de eigenaars dan ook, zeker in de beginperiode na WOI, vrij daar mee te doen wat hij wou, al was afbreken zelden een optie omdat daar zeker op die momenten de middelen niet toe bestonden.
  • Het structuurtje ligt vlak naast de weg Zeedijk, ongeacht of dit dan ondertussen private weg of openbaar domein is.

Luchtfoto 1971 www.geopunt.be van het ganse Stützpunkt Dora

Oude luchtfoto uit 1971 van de zone waar dit structuurtje staat. Je ziet het bunkertje mooi, hoe klein het ook is, staan langs de zuidelijk afbuigende weg naar de kant van Nederland toe.

Luchtfoto 2000 - 2003 www.geopunt.be

Dezelfde luchtfoto anno 2000 a 2003. Het zicht is allicht nog vrij ongewijzigd met de huidige situatie. Hier valt hij al niet meer te bespeuren maar zit hij verstoken in een bebost stukje naast de weg.

Localisatie van de bunker op de bunkerlinie:
  • Het betreft een eerste van 3 structuren op de voorlijn tussen Stutzpunkt Dora en Stutzpunkt Gustave (beiden op Lapscheure).
  • In dit geval loopt de linie op de duur extreem kort tegen de Nederlandse grens zodat ze bijna komt samen te lopen met de nog meer naar de grens toe opgetrokken Dodendraad.

Functie van de bunker op de linie (link met eventueel andere structuren)

  • Een kleine observatiebunker uitkijkend op de nabijgelegen Nederlandse grens en niet zover voor de structuur gelegen Dodendraad.
Structuur van het bunkertje:
  • Zeer kleine observatiebunker.
  • In dit geval vind je het structuurtje volledig singulier gebouwd terug, in de meeste gevallen vind je ze terug als extra bij bv manschappen of mitrailleurbunkers.

Bouwplannen horende bij deze bunker

Grondplan

Het betreft een zeer kleine structuur van iets minder dan 3 meter in het vierkant.

(Schets: KLM)

Omschrijving van het bunkertje:

  • Het is alvast een bunker deel uitmakend van het gedeelte van de linie opgetrokken door het Duitse Marinekorps. Voor meer details over de specifiek daarbij toegepaste bouwprincipes, zie deze link.
  • Het betreft een zeer kleine structuur van iets minder dan 3 meter in het vierkant.
  • Aan de voorzijde (vijandelijke kant) is er een kleinere opening in de vorm van een observatie-opening.
  • Deze was ooit afsluitbaar met een luik. Mogelijks werd dit ook gebruikt als schietgat voor een mitrailleur.
  • Aan de straatkant zit een toegang.
  • Aan de bovenzijde heeft de bunker een vierkante opening. Vanaf de bodem tot hogerop intern de structuur vindt men stijgijzers terug alsook een stoeltje en stangen voor het opstellen van een schijnwerper en eventueel gebruik van een vastzetbare verrekijker.
Actuele toestand van deze bunker:
  • Het structuurtje staat vrij bereikbaar naast de weg Zeedijk.
  • Tot enkele jaren geleden stak het vol rommel in de vorm van puin, stenen, oude prikkeldraad,...
  • In 2020 werd het voor een project rond de Hollandstellung opgewaardeerd en gedeeltelijk geruimd tot op de hoogte van het maaiveld. Jammer dus dat men het eigenlijk nooit ruimde tot op de eigenlijke bodem.
  • Helaas begint het zelfs ondertussen al opnieuw rommel te verzamelen...
Draagt de bunker nog sporen van strijd:
  • Voorlopig zie je alvast bij deze kleine structuur geen sporen van projectielinslagen.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan dit bunkertje:
  • Er zijn geschiedkundige bedenkingen die de Hollandstellung gingen koppelen aan het begeleiden van Duitse bommenwerpers en Zeppelins.
  • Als dit ooit zo was, zal dit zeker een van de structuren zijn die hierin een rol had omwille van zijn cruciale ligging tegen de Damse vaart.
  • Deze structuren dienden dan met schijnwerperlicht in de lucht de weg aan te geven te volgen door Duitse bommenwerpers en Zeppelins om vlot de weg naar Londen te vinden.

Foto's van deze bunker

Oude foto van deze bunker anno 1991 - Collectie Alain Van Geeteruyen

Het structuurtje anno 1991 langs de Zeedijk. Toen was de voorzijde ook nog beperkter vrij zodat je de bovenzijde van de toegang aan de straatkant ook beter kon zien. (Foto. Collectie Alain Van Geeteruyen)

Een zicht op zijn aanvalskant richting Nederland. Hier zie je duidelijk de observatie-opening, mogelijks ook als schietgat gebruikt. (Foto: Collectie Alain Van Geeteruyen)

Eigen prospecties anno 2016 - 2017

Het structuurtje rechts van de weg, totaal overwoekerd anno 2016

Het structuurtje steekt heden ten dage eigenlijk vrij diep in het maaiveld zodat je nu vlot over de bovenzijde uitkijkt. Allicht is het terrein van de huidige weg wel hoger gelegen dan dit origineel het geval was.

De vierkante observatieopening bovenaan de structuur.

Het structuurtje kijkend in de andere richting. Links kijk je al bijna op Nederland.

Hier kijken we op de observatie-opening, mogelijks ook schietgat, dat toch ook al gedeeltelijk onder het huidige maaiveld zit.

Detail van de observatie-opening, mogelijks ook als schietgat voor mitrailleur gebruikt. In de hoeken zitten draadstangen om er allicht origineel een luik kunnen voor te zetten in ongebruikte toestand. De structuur heeft ook specifieke uitsparingen om dit luik zodanig te plaatsen dat het niet naar buiten uitsteekt ten opzichte van de wanden.

De bunker was toen letterlijk via het observatiegat aan de bovenzijde een stort voor steenpuin, oude prikkeldraad, rommel allerhande,...

Eigen foto's anno 2020 - nadat de structuur gedeeltelijk geruimd werd

In die periode werd het structuurtje geruimd en kwam er een beperkt infobordje bij te staan.

Zicht op geruimde structuur van de kant van de weg. Helaas is zelfs de volledig toegang niet meer te zien.

De gedeeltelijk geruimde structuur gezien door de observatie-opening bovenaan. We kijken in dit geval in de richting van de weg Zeedijk. Centraal zie je de restanten van een stoeltje. Als je hier dus op zat keek je richting huidige Nederland wat perfect klopt met het concept van de Hollandstellung.

Tegen de zijkanten zie je ook zoals aan de wand bovenaan zichtbaar nog her en der restanten van stijgijzers in de vorm van geplooid in ingebetoneerd betonijzer.

Jammer is dus wel dat men hem heeft geruimd maar slechts tot +/- het niveau van het huidige maaiveld.

Rechtsachteraan zie je nog restanten van een beugel voor het plaatsen van een schijnwerper. Dit was ook bruikbaar om te gebruiken als statief voor een verrekijker.

Eigen foto's anno 2021 - Enkele actuelere foto's (collectie Ronny De Rocker)

Hetzelfde structuurtje amper een jaar later (Collectie Ronny De Rocker)

Aan de bovenzijde nabij de hoeken, heeft de structuur zo 4 smalle rechthoekige uitsparingen. Mogelijks kon men deze koepelvormige constructie op een of andere manier een soort van overkapping plaatsen. Alle info over de werkelijke bedoeling hiervan blijft welkom. (Collectie Ronny De Rocker)

Helaas dien je vast te stellen dat nog geen jaar later het eerste nieuwe vuil zich al begon te herverzamelen in het kleine structuurtje; (Collectie Ronny De Rocker)

Specifieke bijkomende interessante bronnen:
Vorige: La M 11
Volgende: La M 07